Исламда адалдан ас табу өте маңызды болып саналады. Бұл ұғым адамның өмір сүруі үшін, отбасын асырауы үшін және өз қажеттерін қамтамасыз ету үшін тек адал, таза жолдармен табыс табуы керектігін білдіреді. Адал табысқа қол жеткізу үшін, Исламда рұқсат етілген жолдармен жұмыс істеу, сауда жасау және еңбектену қажет. Адалдан ас табудың маңызы бірнеше аспектілерде көрінеді:
- Алланың ризалығын алу: Адал жолмен табыс табу Алланың ризалығына жеткізеді. Құранда да, хадистерде де адал еңбектенудің маңыздылығы бірнеше рет айтылған. Адал өмір сүру – мұсылманның парызы, ол Алланың бұйрығын орындау болып табылады.
- Жақсы өмір сүру: Адал еңбектен тапқан табыс адамның өмірінің берекесін арттырады. Адал табыс арқылы алынған азық-түлік пен киім-кешек адамның денсаулығына, отбасының тыныштығына, қоғамда бейбіт өмір сүруге ықпал етеді.
- Береке және тыныштық: Арам жолмен табылған табыс адамның жүрегіне ауырлық түсіреді және оның берекесін кетіреді. Мұндай табыстың ұзақ мерзімге пайдасы жоқ және ол адамға немесе оның отбасына зиян тигізуі мүмкін. Ал адал табыс арқылы тапқан дүние әрқашан берекелі болады.
- Қоғамның тазалығын сақтау: Адал жолмен табыс табу қоғамдағы әділдікті, шындықты, тазалықты және сенімділікті сақтауға көмектеседі. Мұсылмандардың адал болуы қоғамның да адалдыққа бет бұруына ықпал етеді.
Адалдан ас табу туралы Құран, хадистер, және қазақ халқының мақал-мәтелдері де адал еңбектің маңыздылығын көрсетеді. Әрқайсысын нақты мысалдармен келтірсек:
- Құрандағы дәлелдер:
«Бақара» сүресі, 168-аят:
«Әй, адамдар! Жер бетіндегі нәрселердің адал әрі таза болғандарын жеңдер»
Бұл аятта Алла Тағала адал және таза тағамдарды жеуді бұйырады, яғни мұсылмандарға табыстарын адал жолмен табу керектігін ескертеді.
«Маида» сүресі, 88-аят:
«Сендерге Алла берген адал, таза ризықтан жеңдер және сендер оған ғана құлшылық қылыңдар»
Бұл жерде де адал, таза ризық туралы айтылады. Адал табыстың мұсылманның өміріндегі орны ерекше екенін меңзейді.
- Хадистердегі дәлелдер:
Хадис: Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.ғ.с.) былай деген:
«Адал еңбекпен тапқан ризық – ең қайырлы ризық.» (Бұхари)
Бұл хадис адал еңбектің құндылығын көрсетеді. Адамның адал еңбекпен тапқан табысы ең қадірлі табыс деп саналады.
Хадис: Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.ғ.с.) тағы да былай дейді:
«Кімде-кім адал еңбекпен тапқан бір үзім нанды жесе, оның денесіне жәннаттың ләззаты болады.» (Тирмизи)
Бұл хадис адал табыстың адамға рухани тыныштық пен сауап әкелетінін көрсетеді.
- Қазақ халқының мақал-мәтелдеріндегі дәлелдер:
«Адал еңбек ер атандырады.»
Бұл мақал адал еңбектің адамның мәртебесін көтеретінін, қоғамда құрметке ие ететінін білдіреді. Адал жұмыс жасаған адамға халықтың да сенімі артады.
«Адалдық жүрген жерде, тыныштық болады.»
Мақал қоғамдағы адалдық пен тыныштықтың өзара байланысын көрсетеді. Егер адамдар адал жолмен табыс тапса, қоғамда бейбітшілік пен тұрақтылық орнайды.
«Адал ас – жанға қуат.»
Адал жолмен табылған ас адамның денсаулығына және рухани күшіне қуат беретінін меңзейді. Қазақ халқында адалдықтың бағасы зор.
Осылайша, Исламда адалдан ас табу адамның рухани және дүниелік өмірінде де маңызды орын алады. Бұл мұсылманның қоғам алдындағы жауапкершілігі мен Алла алдындағы парызын орындау жолындағы маңызды қадамдарының бірі. Бұған Құран, хадис және қазақ халқының дана сөздері адал жолмен табыс табудың маңыздылығын көрсетеді. Бұл үш қайнар көз де адал еңбектің мұсылмандық өмірдің бір бөлігі екенін растайды.
Абдурахман мешітінің молдасы Ақбердиев Абдисамат.